Tìm hiểu về Typography: Typography là gì?
Lí do tôi viết bài này không được rõ ràng, có lẽ chỉ vì tò mò. Thực ra tôi tham gia mảng đồ họa nhiều thì không nhiều nhưng ít cũng không, chục năm thì không thể gọi là nhiều với nghệ thuật (art, xin phép dùng từ này cho toàn bài viết về sau) vì tôi thuần là một kĩ sư yêu thích art chứ không phải là một người làm art chính cống. Việc này có cái hay và cái dở, nhưng đó thuộc về một bài viết khác.
Tôi biết đến Typography từ hồi tham gia diễn đàn vietphotoshop, giờ tôi không tham gia nữa vì nó không giúp ích gì tôi mấy, nhưng từ cái sự không thích diễn đàn đã làm động lực cho tôi tìm hiểu về Typography, rồi sau đó là Calligraphy, chứ trước đó tôi chỉ thích blend màu và thiết kế web.
Nói về Typography (gọi tắt là Typo, thực ra nên tránh gọi như thế này vì tiếng Anh typo có nghĩa là một lỗi đánh máy) thì dài ơi là dài, nhưng tôi vẫn thích nói về nó, tôi mong muốn viết được một bài đầy đủ thông tin nhất, vừa là thông tin tôi đọc được, hay người khác dạy cho, những gì tôi nhìn thấy và ngẫm nghĩ, cũng như những kinh nghiệm tôi có được khi ngồi mày mò trên Photoshop (Ps) & Illustrator (Ai).
Click image to go to original source – Bấm chuột vào ảnh để đến trang gốc
Typography là gì?
Ý nghĩa gốc của Typo là nghệ thuật và kỹ thuật sắp chữ, và mục đích cuối của typo là làm cho chữ dễ đọc và gây ấn tượng cho người quan sát, những yếu tố chính làm nên typo là: font chữ, độ phân giải, độ dài hàng, khoảng cách của hàng với nhau và khoảng cách giữa các kí tự với nhau (kerning – xin phép được dùng từ này vì từ này ngắn gọn và lại rất hay nữa).
Vì Typo có gốc gác là sắp chữ, nên người làm Typo thường không sáng tác font, họ không nghĩ ra kiểu font mới mà họ đơn giản chỉ là sắp xếp kí tự cho các bản in ấn (sách, báo) chứ không phải dân thiết kế, và ngược lại những người thiết kế font một số người họ cũng không bao giờ bảo họ là dân Typo. Tuy nhiên ngày nay mọi người hay nhầm và, có thể không nhầm, cho rằng tất cả những gì liên quan đến chữ viết, bao gồm viết tay, là thuộc hàng Typo. Nếu các bạn quan sát các nhà in báo thời xưa và sách thời xưa, thì khi in ấn, việc họ làm và sắp xếp các khuôn chữ cái vào một cái bảng, các khuôn này có thể bằng kim loại hoặc gỗ, rồi thành một bảng chữ, sau đó quệt mực lên rồi ịn vào giấy, giống nhưng chúng ta đóng dấu ngày nay vậy, cứ thế, một trang lại ịn một lần. Đó là một trong những công việc của người làm Typo: một typographer.
Bản in cho header của báo chí (Pinterest: Sheryl Ashley)
Ngày nay, vì máy tính nói chung và phần mềm đồ họa nói riêng đã mở rộng khái niệm Typo, không gói gọn trong việc sắp xếp các khuôn chữ nữa. Ngay cả việc đơn giản canh lề cho bài luận văn viết trên word, bạn đã là một Typographer rồi, hay ngồi chọn font cho bài blog, đó cũng là Typo một cách đơn giản dễ hiểu.
Vậy từ bài viết này về sau, Typo sẽ được hiểu là tất cả những gì liên quan đến sắp chữ, thiết kế font, làm quotepic, graffiti v.v…
Hẹn gặp lại ở bài viết kế tiếp: Lịch sử Typography
Crocodile & Saviour 