Sử dụng biểu đồ màu (color wheel) để hiểu về Hue.
Hue /hiu/: màu, màu sắc được chia thành màu và sắc, màu có thể hiểu như đỏ, xanh, vàng, tím … còn sắc thì hiểu theo: tươi, lợt, nhạt, thâm, rực rỡ … sắc còn được chia ra thành sắc điệu và sắc độ nữa, nhưng thôi ta sẽ hiểu theo hue và value. Hiểu như thế nào thì các bạn đọc bài này sẽ rõ.
Hẳn ai dùng PS quen, thì sẽ biết cái adjustment layer Hue/Saturation, quá rõ ràng, Saturation là độ rực, kéo thanh Saturation (=tăng saturation) thì màu sẽ “bừng” lên chói cả mắt, còn kéo thấp (=giảm saturation) thì màu trở nên nhạt và thành trắng đen luôn nếu cho saturation = 0. Còn Hue, thay đổi Hue thì màu sẽ thay đổi theo.
Trong hội họa, và lấn sân sang cả đồ họa máy tính, để hiểu Hue, cách tốt nhất là dùng biểu đồ màu (còn gọi là bánh xe màu – color wheel như trong bài Kỹ thuật pha màu mà tôi đã viết). Bây giờ, chúng ta sẽ đi vào từng bước cụ thể để xây dựng một color wheel hoàn chỉnh.
Đầu tiên, chúng ta sẽ tạo không gian để pha màu, một bộ khung, một tập hợp các ô giới hạn để pha màu vào đó, có nhiều cách để tạo khung pha màu như vậy, một trong những khung các bạn có thể tham khảo dưới đây.
Việc tiếp theo, ta sẽ tiến hành tô màu biểu đồ màu này, bạn có thể cắt nó ra và đánh số tùy theo cách mà bạn thích. Lưu ý là chúng ta chỉ có 7 loại màu chính bỏ qua đen, trắng]
Lưu ý, trong vẽ màu (hội họa), 7 màu mà tôi nói ở trên sẽ là: cadmium yellow pale (vàng ca đi mi lợt), cadmium orange (cam ca đi mi), cadmium red medium, alizarin crimson (đỏ thẫm, alizarin chỉ là tên loại thuốc nhuộm cho ra màu này), tím cobalt, ultramarine blue và permanent green. Tôi cung cấp cho các bạn 7 màu này trong PS để … dễ hình dung, theo đúng thứ tự mà tôi đã liệt kê ở trên:
Để dễ định vị, ta sẽ đánh dấu 12 ô theo giống như số trên mặt đồng hồ, trên cùng là 12, theo đó là 1.2 … đến 11 và quay lại là 12. Ok, nếu đã hiểu thì ta sẽ tô màu như sau, tô vào các ô 12, 4 và 8 các màu như minh họa, lần lượt là vàng cadmium, đỏ cadmium trung và ultramarine blue (xanh “siêu” nước biển, hehe).
okay, xong thì chuyển qua bước kế tiếp. Dùng bút chì nối trung điểm của đường cung phía trong của phần đường tròn tiếp xúc với 3 màu đã tô lại thành một tam giác đều (việc này giúp định hướng màu chính, phụ kĩ càng hơn, nếu bạn không hiểu hoặc thấy không cần thiết, có thể bỏ qua, hông giải thích thêm)
Tam giác này (12-4-8) sẽ gọi là tam giác màu chính, bởi vì nó được tô bởi 3 màu chính (primary color).
Tiếp theo ta sẽ pha các màu phụ (secondary color):
Ở vị trí 2, 6, 10 ta sẽ tố tương ứng các màu: 2 – cam cadmium, 6 – violet cobalt, 10 – green, và tiếp tục thực hiện nối tam giác, ta sẽ được tam giác màu phụ. Như vậy ta đã có một biểu đồ màu với tất cả là 3+3=6 màu, 6 màu còn lại, bạn sẽ lấy 2 màu hai bên pha vào nhau lại và tô cho thành biểu đồ màu có 12 màu hoàn chỉnh, khi hoàn chỉnh, công trình của bạn sẽ có dạng như sau:
Khi bạn đã hoàn tất biểu đồ màu, bạn sẽ hiểu về màu sắc, cụ thể, bạn sẽ hiểu màu nào đối lập với màu nào (chúng nằm đối xứng tâm trên biểu đồ màu mà bạn đã vẽ), và nhìn vào một dãy màu liên tiếp, bạn sẽ hiểu Hue thay đổi thế nào, từ đó bạn sẽ biết được cách pha màu, ví dụ, muốn có cam, thì bạn sẽ pha đỏ với vàng, muốn có xanh chuối, thì bạn pha xanh lá với vàng v.v…
Những nguồn trích dẫn:
1-Betty Edwards: A course in mastering the art of mixing color
2-Wikipedia: Cadmium, Cobalt Violet, Crimson, Ultramarine
3-Pigment through the ages: Cadmium Yellow cho ai thích tìm hiểu nguồn gốc hóa học của màu.